eFolk.pl

Na zdjęciu we wkładce Steve Keith siedzi z cygarem na jachcie. Kim jest ten pan? Śpiewa, gra na gitarze, banjo, harmonijce ustnej i skrzypcach, jednym słowem to człowiek-orkiestra. Z biografii Steve`a wynika, że grał z najlepszymi w stanach, m.in z Willie Nelsonem. Nic dziwnego, że jego folk ma gdzieś w tle delikatną nutkę tradycyjnego country, widoczną choćby w klasycznym „Little Maggie”. Nie brakuje żeglarskich, czy też szerzej, morskich tematów. Pięknie zaśpiewana „Rolling Down to Old Maui”, czy też „Waterbound” z pewnością spodobałyby się na naszych festiwalach szantowych. Tam też z resztą od lat pojawia się stary, folkowy blues „St. James Infirmary”, u nas znany z interpretacji Jerzego Porębskiego, tu w bardzo stylowej, oryginalnej wersji.
Keith, to wreszcie utalentowany autor piosenek. Jego wesoła „My Deadrise My Flies and My Beer”, liryczna „Baby Born to Some Friends of Mine”, rozkołysana „Down On Bourbon Street”, balladowa „When Will I Be Found” i zawierająca niemal wszystkie powyższe cechy „All Kinds” to przykłady świetnych współczesnych kompozycji folkowych.
Płyta jest zapisem koncertu z Lancaster Playhouse, na którym w kilku utworach wsparła Steve`a żona, Laurie Keith.
Jaki jest największy atut tego artysty? Swoisty autentyzm. Nie jest przecież folklorysta, ale jego koncert, taki jak na płycie, brzmi bardzo prawdziwie. Mógłby być podawany jako przykład tego jak powinien wyglądać amerykański folk z tą celtycką nutką, tak dobrze widoczną w niektórych utworach.

Jeśli młoda, folk-rockowa kapela, grająca muzykę celtycką sięga po zestaw standardów, to rzadko wróży coś dobrego. Zazwyczaj oznacza to, że grają te zestawy hitów po knajpach, dla niezbyt wybrednej publiczności. Tym razem jednak jest nieco inaczej. Może to przez lekkie naleciałości klezmerskie, które słychać w brzmieniu zespołu? Te skrzypce aż rwą się do cygańskich brzmień. Z drugiej zaś strony słychać lekkie ciągoty w kierunku country.
Irlandzkie piosenki, takie, jak „Black and Tans”, „Ride On” i „Danny Boy” brzmią tu nieco inaczej niż zwykle. Zwłaszcza druga z tych piosenek bardzo mi się podoba. Totalnie zmieniony „Danny Boy” w blues-rockowej aranżacji to też spora ciekawostka.
Niestety grupa Scythian nie ma zbyt dobrego wokalisty. A może prostu ich pomysł na brzmienie wokalu niezbyt mi odpowiada? Podejrzewam, że jeśli posłucham tej płyty dłużej, to się przyzwyczaję.
Bałkańskie melodie w „Greek Fiddle” potwierdza moje podejrzenia dotyczące skrzypka kapeli. Widać, że czuje się on dobrze w takim repertuarze.
Jeśli znajduję na czyjejś płycie utwór grupy The Pogues, zawsze słucham go z ciekawością. Tym razem Scythianie wybrali „Tuesday Morning” – piosenkę, będącą pierwszym przebojem zespołu po odejściu Shane`a MacGowana. Podobnie jak pozostałe piosenki, tak i ta została potraktowana, jako punkt wyjścia dla własnej aranżacji – i bardzo słusznie.
Innym takim pomysłem na zagranie czegoś znanego jest temat z filmu „Ostatni Mohikanin”. Na pewno poznacie tą melodię.
Mimo że jest tu dziesięć utworów, to płyta jest dość krótka. Z drugiej strony warto zauważyć, że grupa ma swój pomysł na granie, swój styl.
Podsumowując: bardzo dobra płyta, a biorąc pod uwagę, że to dopiero druga płyta zespołu, to warto czekać na ich kolejne krążki.

Zespół Lakis & Achwach to wbrew pozorom nie duet. Osiem osób tworzących ta folk-rockową grupę pochodzi z bardzo różnych miejsc. Jest tu dwójka Greków, dwójka Turków, dwójka Austriaków, Niemiec i mieszkaniec Lichtensteinu. Od około 20 lat większość z nich żyje i muzykuje we Wiedniu. Liderem i załozycielem zespołu jest Lakis Jordanopoulos.
Płyta „Pirates” zawiera grecką muzykę folk-rockową. Okładka nieco mnie zmyliła, przyznam szczerze, że spodziewałem się nieco innej muzyki. Tymczasem są tu po prostu współczesne utwory, osadzone w folkowej tradycji Hellady, z niewielkimi odchyleniami w stronę innych klimatów bałkańskich, a nawet muzyki tureckiej.
Folk-rockowe podejście do tematu nie objawia się tu prymitywizacją, jak to często bywa w przypadku mało doświadczonych kapel. Lakis & Achwach to grupa mająca już za sobą kilka płyt i lata pracy. Ich rock ociera się o elementy jazzu, bluesa, czy nawet popu. Jest to wszystko jednak ciekawie zagrane i dobrze wyważone. Czasem zdarzają się elementy zaczerpnięte żywcem z rocka progresywnego (jak choćby partia organów Hammonda w „Efchi”). Innym razem mamy z kolei porządny kawałek folk-rockowego rzemiosła z muzyką nie kojarzącą się właściwie z żadnym konkretnym zakątkiem Europy („Angelos”).
Moim ulubionym motywem na płycie jest instrumentalna kompozycja „Elsewhere”. Może zabrzmi to dziwnie, ale skojarzenie miałem takie: gdyby Mike Oldfield był Grekiem i grał na saksofonie, to pewnie tak brzmiałaby jego muzyka.
Reasumując: płyta mi się podoba, zwłaszcza że jest bardzo klimatyczna i nie sposób się przy niej nudzić. Dotychczasowe, bardziej tradycyjne greckie płyty, których słuchałem, nie maiły takiej siły wyrazu.

Płyta rozpoczyna się niemal, jak nagrania ze stadionu piłkarskiego. Bebny i trąbki towarzyszą nam przez ponad minutę. Później dołączają dudy, szałamaje i inne instrumenty z których zwykle korzysta Corvus Corax.
Koncertowa płyta zespołu przedstawia go w formie zbliżonej do folk-rockowej. Dlatego też częstym gościem jest tu rockowa perkusja i elektryczna gitara.
Album nagrano w 2002 roku podczas tournee promującego płytę „Seikilos”. Teraz wydano równocześnie koncert na DVD i zapis audio.
Ze zdziwieniem stwierdziłem, że nie spodziewałem się po koncertowej odsłonie zespołu aż takiego czadu. Z drugiej strony może to być też sprawa niezbyt selektywnego dźwięku, nie wszystko (zwłaszcza wokale) nagrano jak trzeba.
Mam jednak wrażenie, ze sympatycy medievalno-folkowych eksperymentów grupy Corvus Corax będą zachwyceni.

Belgijska grupa Black Velvet, to jeden z bardziej znanych w tym kraju zespołów grających tradycyjną muzykę irlandzką. Płyta „The Maid Behind The Bar?” to ich drugi fonogram.
Dominują tu klasyczne piosenki i melodie, nawet gdy Belgowie sięgają po współcześniejsze utwory, to ich autorzy również są już zaliczani niemal do klasyków. Tak jest przecie z braćmi Clancy, McCarthym, czy Richardsonem.
Mimo dość tradycyjnego brzmienia (nawiązującego do The Clancys. The Dubliners, czy The Chieftains) grupa Black Velvet zachowuje jakiś własny styl. Być może dzieje siętak dlatego, że członkowie zespołu – miło niewątpliwej miłości do irlandzkiego grania – Irlandczykami nie są. Widać to choćby w świeżo zagranych piosenkach, takich, jak „Good Ship Kangaroo”, „The Bank of Lough Gowna”, czy „William Taylor”
W Irlandii `Black Velvet`, to synonim piwa Guinness. Belgijska grupa to przede wszystkim pubowe brzmienia, choć nie ukrywam, że swym kunsztem przewyższają wiele znanym mi zespołów, grających w takich przybytkach.

Serię „Miroque”, prezentującą scenę muzyki neo-średniowiecznej i medieval rockowej, poznałem dopiero przy części dziewiątej. Wówczas już wydawcy wiedzieli dokładnie czego od tego cyklu oczekują słuchacze. Kiedy sięgnąłem po pierwszą płytę z serii, okazało się, że to na początku założenia były znacznie bardziej rozległe.
Album zaczyna się elektroniczną melodią, stylizowana na muzykę dawną, niestety brzmiącą trochę za syntetycznie, niemal jak muzyka z komputerowej gry sprzed dekady. Później mamy wokale i bebny, w znacznie bardziej surowej, a przede wszystkim wiarygodnej pieśni – nazwę Hortus Musicus będę musiał zapamiętać. Nieco bliżej późniejszych brzmień, choć też bardziej surowo prezentuje się tu trzeci projekt Sarband. Świetne zestawienie wokali i instrumentów z rytmiką daje poczucie uczestnictwa w czymś niemal misternym.
Grupa Chalice Well prezentuje nam bardziej folkowe spojrzenie na prezentowaną tu muzykę. Mamy tu akustyczną gitarkę i dużo swobodniejszy aranż. Z kolei Ordo Equitum Solis wywodzi się ze sceny muzyki bardziej gotyckiej i prezentują nam coś na kształt pięknej, neo-folkowej ballady. Podobnie jest z grupą Love Is Colder Than Death, choć oni prezentują trochę ostrzejszy utwór, mogący się kojarzyć nieco z Dead Can Dance.
The Merlons Of Nehemiah prezentują nam spokojniutki kawałek, zbliżający płytę do folk-rockowej estetyki. Podobnie, choć bliżej muzyki dawnej jest słynny Corvus Corax.
Grupa Trinovox, to z kolei brzmienia raczej neo-klasyczne, zaś następujący po nim projekt D´Arcadia to połączenie klimatów gotycko-rockowych z brzmieniami średniowiecznymi.
Orkiestrowe brzmienia, od których zaczyna się utwór grupy Anchorage kojarzą się z muzyką do filmu. Brzmi ona romantycznie i może nawet nieco mistycznie, ale nie bardzo wiadomo co robi na tej płycie. Podobnie jest z resztą z melodią graną przez Sea Of Tranquility i End Of Orgy, choć tam około-folkowa partia skrzypiec i niby-harfowe brzmienia nieco może ułatwiają. Z kolei Convivium Musicum, ze swoimi łagodnymi wersjami dawnych melodii wpasowują się znakomicie.
Cieszy mnie moda na wplatanie w klimaty fantasy (a składankom „Miroque” bliżej do fantasy, niż do średniowiecza) muzyki bułgarskiej. Krótki utwór z koncertu The Bulgarian Voices również miałby bardzo wysokie miejsce, gdyby wyłaniać najlepszą wśród piosenek z tej płyty.
Ciekawie brzmi połączenie śpiewu, kojarzącego się z operowymi brzmieniami, z bębnami. Coś takiego proponuje nam Engel Wider Willen. Zaraz za nimi mamy dość znaną u nas Ataraxię i ciekawy brzmieniowo utwór, nawiązujący do muzyki dawnej.
Płyta kończy się piosenka grupy Ougenweide, która z jednej strony kojarzy się z melodiami pisanymi do filmów, z drugiej zaś z muzyką średniowieczną.
Całość jest dość ciekawa, zwłaszcza, że bardzo różnorodna.

Koncert ten jest dostępny, jak dotąd, tylko na kasecie. Znalezienie jej w sklepie graniczy z cudem. A jednak polecam Wam przeszukanie fonotek Waszych znajomych, jeśli tylko podejrzewacie, że mogą tam być starsze wydawnictwa z szantami. Bardzo możliwe, że znajdziecie tam koncertówkę Ryczących Dwudziestek.
Mimo, że skład grupy od tego czasu nieco się zmienił, niektóre piosenki po prostu wyleciały z repertuaru, powstało zaś sporo nowych, to jednak nie ma wątpliwości, że to ten sam zespół.
Mamy tu wszystko to, czym Ryczące raczą nam od lat. Są szanty, zaśpiewane z podziałem na głosy („Ciągnij go Joe”, „Johnson Girls”, „Emma (…Emma pozwól mi)”, „Sally Brown”), popularne pieśni folkowe o tematyce morskiej („Hiszpańskie Dziewczyny”, „Co się zdarzyło jeden raz”, „Maui”), trochę folku irlandzkiego („Wzgórza Walii” „Molly Malone”) a nawet amerykańskiego („New Rail Road Song”). Wszystko to uzupełniają współczesne piosenki żeglarskie, z repertuaru takich wykonawców, jak Witold Zamojski („Umbriaga”, „Sindbad”), Andrzej Korycki („Rock and Roll”), czy Janusz Sikorski („Kołysanka dla Janka”). Do tego dostajemy klasyczne gospel („Go Down Moses”), a nawet cover piosenki Paula Simona („Bridge Over Troubled Water”). Jakby komuś było mało, to ma jeszcze powalającego na kolana (choć zupełnie nie-szantowego) „Przedszkolaka”.
Tajemnica zespołu kryje się w tym, że za co się nie wezmą, to brzmi to zawsze jak Ryczące Dwudziestki.

Pod projektem Piniartut podpisało się czworo wykonawców: Tellu Virkkala i Ville Kangas z Finlandii, Rasmus Lyberth z Greenland, oraz znany propagator muzyki z Wysp Owczych – Kristian Blak.
„Piniartut” to po polsku tyle, co „Łowcy”. Tej płycie rzeczywiście nie brakuje drapieżności. Sporo na niej eksperymentów związanych bezpośrednio z muzyką folkową. Pojawia się elektryczna gitara, jakieś dziwne dźwięki w tle, jednak nad wszystkim dominują wokale, zwłaszcza głos Tellu Virkkali, kojarzący się czasem z Sanna Kurki-Suonio z Hedningarny. Skojarzenie jak najbardziej na miejscu, Tellu śpiewała bowiem z tą znaną, folk-rockową grupą.
Czasem wokalnie udziela się tu Rasmus z Greenlandii. Jego wokal jest zupełnie inny, czasem w połączeniu z pianinem Kristiana tworzy coś, co mogłoby powstać w jakiejś zadymionej spelunce za kołem podbiegunowym, gdyby takowe tam istniały.
Jeśli chodzi o inspiracje ludowe, to dominuje tu muzyka fińska, ale trafia się też coś z Szetlandów. Jak przystało no nowoczesną płytę folkową mamy tu też autorskie kompozycje, prawdopodobnie najciekawsze w zestawie.
„Piniartut” to bardzo ciekawa płyta, ale niełatwa. Jeśli jesteście odkrywcami i macie instynkt tytułowych łowców, to polecam. W innym przypadku album może nie trafić w Wasze gusty.

Czeska grupa Majerovy Brzdové Tabulky to przedstawiciele nurtu folk-rockowego na scenie naszych południowych sąsiadów. Nie ma tu jednak szaleńczych galopad perkusji, a raczej odpowiednio podane, bardzo ciekawe piosenki ubarwione nieco innym spojrzeniem na aranżacje. Stąd też elementy trip hopu, a nawet soulu.
Płyta sprawia wrażenie dość dokładnie przemyślanej. Najbardziej podobają mi się tu piosenki, w których dominuje wokal Andrei Landovskiej, ale trzeba przyznać, że Petr Linhart – drugi wokal grupy – też dobrze sobie radzi.
Nastrój płyty jest nieco niepokojący, czasem nostalgiczny, trzeba jednak przyznać, że muzyka ta dobrze kołysze.
Inspiracji na płycie „Pálava” nie brakuje, choć są one przetworzone odpowiednio, dzięki czemu grupa zyskuje własny, bardzo ciekawy styl. Słychać, że do folku grupa dotarła z całkiem innej strony. W 1986 roku MBT byli bowiem grupą rockową. Z czasem w instrumentarium pojawiły się: mandolina, citterny, skrzypce, flet i whistle. Dziś bliżej im do folk-rocka, lub raczej czegoś, co określiłbym jako „alternative folk”, choć pojawia się też „alternative country”, z tym, że top wyjątek.
Miłośnicy czeskiej sceny pewnie znają już grupę MBT, tym, którzy jej nie znają proponuję album „Pálava”, jako przykład ich najbardziej aktualnego brzmienia.

Na świecie, obok całej masy różnych odmian folku, niemal równolegle, rozwija się scena związana z polką. Są kapele, które grają tylko różne polki i mają rzesze fanów. Do takich należą choćby Polkacholics, czy The Shanes, którzy nawet młodzież potrafią przekonać do siły tego rytmu.
„Polka Fur Die Welt” to płyta folk-rockowa, sławiąca zalety polki, którą, zgodnie z tytułem niemiecka grupa The Hiss chce obdarować cały świat.
Słuchając tej płyty doszedłem do wniosku, że może im się udać, grają bowiem bardzo przyjaźnie. Są tu elementy bałkańskie, klezmerskie, coś meksykańskiego, północno-amerykańskiego, a nawet polskiego. Teksty również śpiewane są w kilku językach, choć najczęściej pojawia się język niemiecki.
Bardzo podobają mi się sprawne aranżacje, nawiązujące nie tylko do folk-rocka, ale również do ska, zydeco, czy nawet country. Bardzo to wszystko wesołe i sprawia, że na ustach pojawia się nam zaraz uśmiech. Zwłaszcza jak Niemcy śpiewają po angielsku o tym, że ktoś ukradł kaszankę ze sklepu mięsnego („Who stole the Kishka?”. Całkiem przyjemne są też utwory, które wprowadzają nas w klimat bułgarskiej knajpki („Ionel Ionelule”), czy też meksykańskich uliczek („Voy Perdiendo”).
Polecam wypróbowanie jednej z najlepszych, moim zdaniem, niemieckich kapel polkowych. Coś w tej muzyce jest.