eFolk.pl

Nietypowa muzyka szwedzkiego kwartetu Kolonien, to jedno z moich odkryć tego roku. Musze jednak przyznać, że to na płycie brzmi dobrze, piorunujące wrażenie robi dopiero na koncercie.
„Clockwise” to zbiór ciekawie napisanych, fajnie wykonanych i przede wszystkim spójnych ze sobą piosenek. Wprawdzie nawet słuchając ich z płyty możemy wyczuć drzemiącą pod powierzchnią nawet spokojnych utworów ekspresję, jednak dopiero w sytuacji koncertowej możemy w pełni docenić energie, która kumuluje w sobie ta czwórka.
Napisałem w pierwszym zdaniu, że muzyka Kolonien jest nietypowa i rzeczywiście tak jest. Autorskie utwory, które śpiewają głównie Arvid Rask i Anna Möller, nie są osadzone w żadnej konkretnej tradycji folkowej, choć w harmoniach wokalnych i w konstrukcji kompozycji można się dopatrzyć śladów fascynacji amerykańskimi zespołami folkowymi z lat 60. Instrumentalne fragmenty, które wygrywa na skrzypach Anna, kojarzą się momentami z muzyką celtycką, innym zaś razem ze szwedzkim graniem (Zwłaszcza w instrumentalnym „Sju I Två”). Chodzi tu raczej jednak o specyficzną ornamentykę gry, same utwory są jednak jak najbardziej autorskie. Odnajdziemy w nich ślady world music a nawet reggae, ale mimo tak rozległych fascynacji wciąż słychać, że mamy do czynienia z tym samym zespołem.
Świetną robotę wykonuje tu również sekcja rytmiczna, którą tworzą Erik Rask (gitara basowa) i Mischa Grind (instrumenty perkusyjne).
Część piosenek zaśpiewana jest po angielski. To dzięki nim szwedzka grupa ma szansę zaistnieć poza granicami swojego kraju. Już teraz mają za sobą sporo wyjazdów, jeżeli ich kolejna płyta będzie równie dobrze przyjęta, to jeszcze o nich nad Wisłą usłyszymy. A kto wie, może też usłyszymy ich samych.

Mazurski zespół Shantaż jest znany głownie z tego, ze wykonuje na swój własny sposób znane przeboje żeglarskie, zarówno te współczesne, jak i tradycyjne. Część repertuaru zespołu to również kompozycje autorskie. Tym razem jednak postanowili postawić na piosenki o wybitnie przebojowym charakterze. Któż nie zna takich utworów, jak „Port”, „10 w skali Beauforta” czy „Statek widmo”? Jest tu jednak co najmniej kilka piosenek bardzo mało znanych, ale za to bardzo dobrze napisanych. Nic w tym dziwnego, skoro wśród autorów tekstów są Agnieszka Osiecka, Marek Gaszyński czy Janusz Kondratowicz. Autorzy muzyki, to Krzysztof Klenczon i Seweryn Krajewski. Po tych nazwiskach jest już chyba wszytko jasne, prawda?
„Czas powrotów” to zbiór piosenek wybranych z płyt grupy Czerwone Gitary oraz z solowego repertuaru Klenczona i Krajewskiego. Wspólnym tematem są żagle, wiatr i woda.
Sam pomysł na wybranie tych kompozycji jest genialny, trochę gorzej ma się niestety strona wykonawcza. Grupa Shantaż ma już na koncie trochę kontaktów z irlandzkim folkiem i gdzieniegdzie brzmią tu nawet delikatne i nieśmiałe nutki, zagrane na skrzypcach, whistlach czy akordeonie. Jednak po kilku przesłuchaniach narzuca się jedna myśl: po co grac tak zachowawczo? W wielu momentach muzycy za bardzo naśladują oryginał. W przypadku tak wyrazistych wykonawców, jak Krajewski i Klenczon, jest to próba z góry skazana na porażkę. Tym, co mogłoby uratować ten pomysł, byłyby własne, znacznie bardziej odważne aranżacje.
Prawdopodobnie powód jest prozaiczny. Zespół lubi wykonywać te piosenki na koncertach, a publiczność jest raczej nastawiona na zachowawcze brzmienia, zbliżone do oryginału.

Płyta nosi podtytuł „Världsmusik från Tornedalen” i to w dużej mierze definiuje zawartość albumu. Rzeczywiście aranżacje mogą się kojarzyć z muzyką świata, są bowiem dość przestrzenne i bogate. Jednak żeby dokładnie zgłębić tajemnicę płyty, warto sobie uświadomić czym jest Tornedalen.
Ten leżący daleko na północy Szwecji (i częściowo Finlandii) region jest niezwykle bogaty pod względem etnicznym, choć niezbyt gęsto zaludniony. Po obu stronach granicy mówi się po szwedzku i po fińsku ale oprócz tego często spotykane są jeszcze dwa języki: północno-lapoński, używany przez Samów i meänkieli, wywodzący się z fińskiego, ale różniący się od niego wieloma elementami leksykalnymi i gramatycznymi.
Muzycy Jord śpiewają w tych językach, co daje nam ogromny koloryt dźwięków wokalnych. Doskonale pasuje to do bogatej tradycji śpiewaczej doliny rzeki Torne.
Grupę tworzy czwórka muzyków: Erling Fredriksson, Susanna Rantatalo, Jan Johansson i Johanna Lindgren. Wszyscy oni biorą czynny udział w tworzeniu kompozycji, pracują również nad aranżacjami utworów tradycyjnych. W zestawie, który znalazł się na trzeciej już płycie Jord, dominuje repertuar autorski, jednak można też znaleźć perełki, takie jak „Kaunis nyt nuku”, która jest swobodną adaptacją rosyjskiej piosenki ludowej.
„Nice Matka” to płyta od początku do końca przemyślana. Nie ma tu miejsca na niedopracowane utwory. Dzięki temu słucha się płyty z duża przyjemnością i chętnie się do niej wraca.

Płyta „The Horse`s Trail” przyszła do mnie pocztą, z dużą nalepką „Riverdance Soloist”. Rzeczywiście, występy z najbardziej znanym irlandzkim show tanecznym, to dla Zoe niezła reklama. Tyle tylko, że myliłby się ktoś, kto skuszony tą nalepką kupiłby płytę, w oczekiwaniu łagodnego pop-folku w stylu irlandzkich show.
Zoë Conway jest klasycznie wykształconą skrzypaczką, jednak w przypadku muzyków z Irlandii oznacza to zazwyczaj również dobre ucho do tradycyjnych brzmień ludowych. Na „The Horse`s Trail” znajdziemy bardzo surowe momentami brzmienia, choć nie pozbawione wirtuozerskich popisów solistki.
Skrzypaczce towarzyszą tu tylko dwaj muzycy: Steve Cooney, grający na gitarze i Robbie Harris, perkusjonalista. Nie da się więc ukryć, ze to Zoë jest tu najważniejsza. Z resztą niektóre utwory gra zupełnie sama.
Obok starych irlandzkich melodii znalazło się tu miejsca również na autorskie kompozycje artystki, takie jak „Wild Strawberry Hill/The Horse’s Tail”, „Dannan’s Reel”, „Doogary Crannog” i inne. Wpisują się one idealnie w brzmienie tej na wskroś celtyckiej płyty.